array:23 [
  "pii" => "S0210569115001497"
  "issn" => "02105691"
  "doi" => "10.1016/j.medin.2015.06.006"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2015-11-01"
  "aid" => "821"
  "copyright" => "Elsevier España, S.L.U. y SEMICYUC"
  "copyrightAnyo" => "2015"
  "documento" => "simple-article"
  "crossmark" => 0
  "subdocumento" => "cor"
  "cita" => "Med Intensiva. 2015;39:523-5"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:2 [
    "total" => 2949
    "formatos" => array:3 [
      "EPUB" => 179
      "HTML" => 1898
      "PDF" => 872
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:18 [
    "pii" => "S0210569115000728"
    "issn" => "02105691"
    "doi" => "10.1016/j.medin.2015.03.002"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-11-01"
    "aid" => "780"
    "copyright" => "Elsevier España, S.L.U. and SEMICYUC"
    "documento" => "article"
    "crossmark" => 1
    "subdocumento" => "sco"
    "cita" => "Med Intensiva. 2015;39:526"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 3588
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 183
        "HTML" => 2435
        "PDF" => 970
      ]
    ]
    "es" => array:11 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Im&#225;genes en Medicina Intensiva</span>"
      "titulo" => "Neumot&#243;rax persistente en paciente politraumatizado"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:1 [
          "paginaInicial" => "526"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Persistant pneumothorax in a polytraumatized patient"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "resumenGrafico" => array:2 [
        "original" => 0
        "multimedia" => array:7 [
          "identificador" => "fig0005"
          "etiqueta" => "Figura 1"
          "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
          "mostrarFloat" => true
          "mostrarDisplay" => false
          "figura" => array:1 [
            0 => array:4 [
              "imagen" => "gr1.jpeg"
              "Alto" => 833
              "Ancho" => 995
              "Tamanyo" => 82125
            ]
          ]
          "descripcion" => array:1 [
            "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Neumot&#243;rax total derecho&#46; La flecha A muestra un corte del drenaje pleural&#46; La flecha B indica la rotura bronquial derecha a 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm de la carina traqueal &#40;l&#237;nea<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>C&#41;&#46;</p>"
          ]
        ]
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "M&#46; Sevilla Mart&#237;nez, V&#46; Chica S&#225;ez, S&#46; Silvente Fern&#225;ndez"
          "autores" => array:3 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "M&#46;"
              "apellidos" => "Sevilla Mart&#237;nez"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "V&#46;"
              "apellidos" => "Chica S&#225;ez"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "S&#46;"
              "apellidos" => "Silvente Fern&#225;ndez"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210569115000728?idApp=WMIE"
    "url" => "/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115000728/v1_201510290041/es/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:18 [
    "pii" => "S0210569115001485"
    "issn" => "02105691"
    "doi" => "10.1016/j.medin.2015.07.004"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-11-01"
    "aid" => "820"
    "copyright" => "Elsevier Espa&#241;a&#44; S&#46;L&#46;U&#46; y SEMICYUC"
    "documento" => "simple-article"
    "crossmark" => 0
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Med Intensiva. 2015;39:522-3"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 5588
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 166
        "HTML" => 4164
        "PDF" => 1258
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al director</span>"
      "titulo" => "Abrir las puertas de la UCI&#46; Una necesidad inexcusable"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "522"
          "paginaFinal" => "523"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Open de doors on the ICU&#46; An unavoidable necessity"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "D&#46; Escudero, L&#46; Mart&#237;n, L&#46; Vi&#241;a, L&#46; Forcelledo, B&#46; Garc&#237;a-Arias, L&#46; L&#243;pez-Amor"
          "autores" => array:6 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "D&#46;"
              "apellidos" => "Escudero"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "Mart&#237;n"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "Vi&#241;a"
            ]
            3 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "Forcelledo"
            ]
            4 => array:2 [
              "nombre" => "B&#46;"
              "apellidos" => "Garc&#237;a-Arias"
            ]
            5 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "L&#243;pez-Amor"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210569115001485?idApp=WMIE"
    "url" => "/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115001485/v1_201510290041/es/main.assets"
  ]
  "es" => array:14 [
    "idiomaDefecto" => true
    "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Director</span>"
    "titulo" => "Curva de aprendizaje y pron&#243;stico en pacientes con <span class="elsevierStyleItalic">shock</span> cardiog&#233;nico refractario tratados con soporte ventricular tipo ECMO"
    "tieneTextoCompleto" => true
    "saludo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Sr&#46; Director&#58;</span>"
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "523"
        "paginaFinal" => "525"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "autoresLista" => "A&#46; Ariza-Sol&#233;, J&#46;C&#46; S&#225;nchez-Salado, V&#46; Lorente, J&#46; Gonz&#225;lez-Costello, F&#46; Sbraga, &#193;&#46; Cequier"
        "autores" => array:6 [
          0 => array:4 [
            "nombre" => "A&#46;"
            "apellidos" => "Ariza-Sol&#233;"
            "email" => array:1 [
              0 => "aariza&#64;bellvitgehospital&#46;cat"
            ]
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">&#42;</span>"
                "identificador" => "cor0005"
              ]
            ]
          ]
          1 => array:3 [
            "nombre" => "J&#46;C&#46;"
            "apellidos" => "S&#225;nchez-Salado"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          2 => array:3 [
            "nombre" => "V&#46;"
            "apellidos" => "Lorente"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          3 => array:3 [
            "nombre" => "J&#46;"
            "apellidos" => "Gonz&#225;lez-Costello"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
          4 => array:3 [
            "nombre" => "F&#46;"
            "apellidos" => "Sbraga"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>"
                "identificador" => "aff0015"
              ]
            ]
          ]
          5 => array:3 [
            "nombre" => "&#193;&#46;"
            "apellidos" => "Cequier"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">d</span>"
                "identificador" => "aff0020"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:4 [
          0 => array:3 [
            "entidad" => "Unidad de Cuidados Intensivos Cardiol&#243;gicos&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "a"
            "identificador" => "aff0005"
          ]
          1 => array:3 [
            "entidad" => "Unidad de Insuficiencia Card&#237;aca Avanzada y Trasplante&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "b"
            "identificador" => "aff0010"
          ]
          2 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Cirug&#237;a Card&#237;aca&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "c"
            "identificador" => "aff0015"
          ]
          3 => array:3 [
            "entidad" => "&#193;rea de Enfermedades del Coraz&#243;n&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "d"
            "identificador" => "aff0020"
          ]
        ]
        "correspondencia" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "cor0005"
            "etiqueta" => "&#8270;"
            "correspondencia" => "Autor para correspondencia&#46;"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Learning curve and prognosis in patients with refractory cardiogenic shock receiving ECMO ventricular support"
      ]
    ]
    "resumenGrafico" => array:2 [
      "original" => 0
      "multimedia" => array:7 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1535
            "Ancho" => 1431
            "Tamanyo" => 82672
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Curvas de supervivencia en funci&#243;n del per&#237;odo de ingreso&#46;</p>"
        ]
      ]
    ]
    "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los dispositivos de soporte ventricular de corta duraci&#243;n est&#225;n indicados en los pacientes con <span class="elsevierStyleItalic">shock</span> cardiog&#233;nico refractario<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#46; Dada la complejidad de estos pacientes&#44; se recomienda focalizar su asistencia en centros especializados de alto volumen<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>&#46; La experiencia reportada en Espa&#241;a sigue siendo escasa<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>&#44; y existe poca informaci&#243;n sobre el efecto de la curva de aprendizaje en este escenario<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>&#44; sin existir datos en nuestro medio&#46; Nuestro grupo public&#243; previamente la experiencia inicial en pacientes sometidos a asistencia ventricular con membrana de oxigenaci&#243;n extracorp&#243;rea &#40;AV-ECMO&#41;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0050"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>&#46; El objetivo de este estudio es analizar el efecto de la curva de aprendizaje en la selecci&#243;n y evoluci&#243;n cl&#237;nica de pacientes sometidos a AV-ECMO&#46;</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se incluyeron los pacientes consecutivos sometidos a AV-ECMO en la unidad coronaria entre diciembre de 2009 y marzo de 2015&#46; Se dividi&#243; a los pacientes en<span class="elsevierStyleItalic">&#58; a&#41;</span> per&#237;odo inicial &#40;diciembre 2009-octubre 2012&#41;&#44; y <span class="elsevierStyleItalic">b&#41;</span> per&#237;odo posterior &#40;noviembre 2012-marzo 2015&#41;&#46; Se compararon caracter&#237;sticas basales&#44; indicaciones de AV-ECMO y evoluci&#243;n cl&#237;nica intrahospitalaria entre ambos grupos&#46; Se registraron prospectivamente caracter&#237;sticas basales&#44; indicaciones de AV-ECMO&#44; manejo intrahospitalario&#44; complicaciones y mortalidad intrahospitalaria&#46; Dado el peque&#241;o tama&#241;o muestral&#44; la comparaci&#243;n de variables cuantitativas entre ambos grupos se realiz&#243; mediante la prueba U de Mann-Whitney&#46; La comparaci&#243;n de variables categ&#243;ricas se realiz&#243; mediante la prueba Chi-cuadrado con correcci&#243;n de continuidad en caso indicado&#46; Las curvas de supervivencia se elaboraron mediante el m&#233;todo de Kaplan-Meier&#44; con an&#225;lisis de la significaci&#243;n estad&#237;stica mediante <span class="elsevierStyleItalic">log-rank test</span>&#46;</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En todos los casos del per&#237;odo inicial se utiliz&#243; el oxigenador Quadrox-D<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Maquet&#59; Wayne&#44; New Jersey&#44; EE&#46;UU&#46;&#41; y la bomba centr&#237;fuga Jostra Rotaflow<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Maquet&#41;&#44; excepto en un caso en que se utiliz&#243; la bomba centr&#237;fuga Centrimag<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Thoratec&#59; Pleasanton&#44; California&#44; EE&#46;UU&#46;&#41;&#46; En los 11 &#250;ltimos casos&#44; todos correspondientes al segundo per&#237;odo&#44; se utiliz&#243; el oxigenador Quadrox-IR<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> y la bomba CardioHelp<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Maquet&#41;&#46;</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se incluyeron 29 pacientes&#44; 16 en el per&#237;odo inicial y 13 en el per&#237;odo posterior&#46; Las caracter&#237;sticas de los 2 grupos figuran en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla</a>&#46; No se apreciaron diferencias significativas en sexo&#44; edad ni en situaci&#243;n hemodin&#225;mica&#44; estando la mayor&#237;a de pacientes en ambos grupos en situaci&#243;n catastr&#243;fica &#40;INTERMACS 1 87&#44;5 vs&#46; 92&#44;3&#37;&#59; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#61;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ns&#41;&#46; En los pacientes del segundo per&#237;odo se apreci&#243; mayor protagonismo del s&#237;ndrome coronario agudo y menor prevalencia de miocardiopat&#237;a previa como causa del <span class="elsevierStyleItalic">shock</span>&#44; sin alcanzar significaci&#243;n estad&#237;stica dichas diferencias&#46; Se apreci&#243; asimismo una tendencia a mejor funci&#243;n renal basal y una fracci&#243;n de eyecci&#243;n del ventr&#237;culo izquierdo&#44; significativamente inferior en los pacientes del segundo per&#237;odo&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por otro lado&#44; se apreci&#243; un mayor n&#250;mero de pacientes con indicaci&#243;n de AV-ECMO como puente a trasplante en el primer per&#237;odo&#44; y como puente a recuperaci&#243;n en el segundo&#44; probablemente en relaci&#243;n con la etiolog&#237;a del <span class="elsevierStyleItalic">shock</span>&#46; Se apreci&#243; tambi&#233;n una duraci&#243;n significativamente mayor del soporte con AV-ECMO en el segundo per&#237;odo&#44; as&#237; como un porcentaje ligeramente superior de pacientes en los que se realiz&#243; cambio a dispositivo de soporte biventricular central en el segundo per&#237;odo&#44; aunque sin diferencias significativas&#46; Tampoco hubo diferencias significativas en la incidencia de complicaciones hemorr&#225;gicas o infecciosas entre ambos grupos&#46;</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">figura 1</a> muestra las curvas de supervivencia de ambos grupos&#44; a pesar de no existir diferencias relevantes en el perfil de gravedad de los mismos&#44; se aprecia una tendencia a menor mortalidad en los pacientes del segundo per&#237;odo&#44; sin diferencias significativas posiblemente debido al peque&#241;o tama&#241;o muestral&#46; Por otro lado&#44; dentro de los pacientes fallecidos el tiempo hasta <span class="elsevierStyleItalic">exitus</span> fue m&#225;s largo en los pacientes del segundo per&#237;odo&#46;</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La principal limitaci&#243;n del trabajo es que se trate de un registro de un solo centro con escaso n&#250;mero de pacientes&#44; Adem&#225;s al ser un registro observacional no permite descartar la presencia de un sesgo de selecci&#243;n o la influencia de potenciales confusores en la mortalidad hospitalaria&#46; A pesar de ello&#44; nuestros datos ilustran razonablemente los cambios en la selecci&#243;n y manejo fruto del entrenamiento en esta t&#233;cnica y permiten vislumbrar una tendencia a la reducci&#243;n de mortalidad hospitalaria&#44; que en nuestra opini&#243;n podr&#237;a deberse en parte al efecto de la curva de aprendizaje&#46;</p></span>"
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "multimedia" => array:2 [
      0 => array:7 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1535
            "Ancho" => 1431
            "Tamanyo" => 82672
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Curvas de supervivencia en funci&#243;n del per&#237;odo de ingreso&#46;</p>"
        ]
      ]
      1 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0005"
        "etiqueta" => "Tabla 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:2 [
          "leyenda" => "<p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Las variables cuantitativas se muestran como mediana &#40;p25-p75&#41;&#46; Las variables categ&#243;ricas se muestran como n &#40;&#37;&#41;&#46;</p><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">FEVI&#58; fracci&#243;n de eyecci&#243;n de ventr&#237;culo izquierdo&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head  " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head  " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Per&#237;odo inicial &#40;n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#61;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>16&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head  " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Per&#237;odo posterior &#40;n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#61;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>13&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head  " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Valor de p&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Edad</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">56 &#40;50-65&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">54 &#40;47-57&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;442&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Sexo masculino</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;68&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">10 &#40;76&#44;9&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;474&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Causa del shock</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>S&#237;ndrome coronario agudo&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7 &#40;43&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7 &#40;53&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;098&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Miocarditis&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Miocardiopat&#237;a previa&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">6 &#40;37&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Otros&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">INTERMACS 1 al ingreso</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">14 &#40;87&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">12 &#40;92&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;669&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Creatinina al ingreso&#59; &#40;mmol&#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">202 &#40;149-240&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">126 &#40;87-207&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;056&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Creatinina m&#225;xima&#59; &#40;mmol &#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">222 &#40;168-318&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">207 &#40;124-353&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;637&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">PH al ingreso</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7&#44;30 &#40;7&#44;19-7&#44;40&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7&#44;19 &#40;7&#44;16-7&#44;30&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;124&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Pico lactato&#59; &#40;mmol&#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4&#44;3 &#40;2&#44;8-10&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5&#44;7 &#40;2&#44;9-18&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;565&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Bicarbonato al ingreso&#59; &#40;mmol&#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">20 &#40;18-22&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">18 &#40;12-21&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;158&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">FEVI</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">22 &#40;14-30&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">15 &#40;10-20&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;050&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Planteamiento inicial</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Puente a recuperaci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">10 &#40;76&#44;9&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Puente a trasplante&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">8 &#40;50&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">1 &#40;7&#44;7&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;006&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Puente a decisi&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;31&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">D&#237;as ECMO</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;2-8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">8 &#40;5-11&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;039&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Cambio a asistencia biventricular central</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;30&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;374&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Contrapulsaci&#243;n intraa&#243;rtica</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">12 &#40;75&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;84&#44;6&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;435&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Cat&#233;ter de Swan-Ganz</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;68&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">8 &#40;61&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;685&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Depuraci&#243;n extrarrenal</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;31&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7 &#40;53&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;396&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Hemorragias</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;56&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;69&#44;2&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;372&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Infecciones</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;56&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;84&#44;6&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;216&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Congesti&#243;n pulmonar en ECMO</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;31&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;292&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Evoluci&#243;n del soporte ventricular</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Destete&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;30&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;609&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Trasplante&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;25&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;30&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Muerte en terapia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;56&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;38&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Mortalidad hospitalaria</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">10 &#40;62&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">6 &#40;46&#44;2&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;186&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">D&#237;as hasta</span> exitus <span class="elsevierStyleItalic">hospitalario</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9&#44;2 &#40;4-12&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">27&#44;1 &#40;11-48&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;071&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab938175.png"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Carcater&#237;sticas cl&#237;nicas&#44; manejo y evoluci&#243;n intrahospitalaria en funci&#243;n del per&#237;odo de ingreso</p>"
        ]
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "bibs0005"
          "bibliografiaReferencia" => array:5 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib0030"
              "etiqueta" => "1"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "ESC Committee for Practice Guidelines ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2012&#58; The Task Force for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure 2012 of the European Society of Cardiology&#46; Developed in collaboration with the Heart Failure Association &#40;HFA&#41; of the ESC"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;J&#46; McMurray"
                            1 => "S&#46; Adamopoulos"
                            2 => "S&#46;D&#46; Anker"
                            3 => "A&#46; Auricchio"
                            4 => "M&#46; B&#246;hm"
                            5 => "K&#46; Dickstein"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1093/eurheartj/ehs104"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Eur Heart J"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "33"
                        "paginaInicial" => "1787"
                        "paginaFinal" => "1847"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22611136"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib0035"
              "etiqueta" => "2"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Venous-arterial extracorporeal membrane oxygenation for refractory cardiac arrest&#58; A clinical challenge"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "C&#46; Lazzeri"
                            1 => "P&#46; Bernardo"
                            2 => "A&#46; Sori"
                            3 => "L&#46; Innocenti"
                            4 => "P&#46; Stefano"
                            5 => "A&#46; Peris"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1177/2048872613484687"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Eur Heart J Acute Cardiovasc Care"
                        "fecha" => "2013"
                        "volumen" => "2"
                        "paginaInicial" => "118"
                        "paginaFinal" => "126"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24222820"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib0040"
              "etiqueta" => "3"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Impact of short-term mechanical circulatory support with extracorporeal devices on postoperative outcomes after emergency heart transplantation&#58; Data from a multi-institutional Spanish cohort"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "E&#46; Barge-Caballero"
                            1 => "L&#46; Almenar-Bonet"
                            2 => "A&#46; Villa-Arranz"
                            3 => "F&#46; P&#233;rez-Villa"
                            4 => "J&#46; Segovia-Cubero"
                            5 => "J&#46; Delgado-Jim&#233;nez"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.ijcard.2014.06.036"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Cardiol"
                        "fecha" => "2014"
                        "volumen" => "176"
                        "paginaInicial" => "86"
                        "paginaFinal" => "93"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25034802"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib0045"
              "etiqueta" => "4"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Evaluating the introduction of extracorporeal life support technology to a tertiary-care pediatric institution&#58; Smoothing the learning curve through interprofessional simulation training"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "C&#46; S&#225;nchez-Glanville"
                            1 => "M&#46;E&#46; Brindle"
                            2 => "T&#46; Spence"
                            3 => "J&#46; Blackwood"
                            4 => "T&#46; Drews"
                            5 => "S&#46; Menzies"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.jpedsurg.2015.02.037"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "J Pediatr Surg"
                        "fecha" => "2015"
                        "volumen" => "50"
                        "paginaInicial" => "798"
                        "paginaFinal" => "804"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25783368"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib0050"
              "etiqueta" => "5"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Asistencia ventricular con membrana de oxigenaci&#243;¿n extracorp&#243;rea&#58; una nueva alternativa al rescate del shock cardiog&#233;nico refractario"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "A&#46; Ariza-Sol&#233;"
                            1 => "J&#46;C&#46; S&#225;nchez-Salado"
                            2 => "V&#46; Lorente-Tordera"
                            3 => "J&#46; Gonz&#225;lez-Costello"
                            4 => "A&#46; Miralles-Cassina"
                            5 => "&#193;&#46; Cequier-Fillat"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.rec.2012.12.014"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Rev Esp Cardiol"
                        "fecha" => "2013"
                        "volumen" => "66"
                        "paginaInicial" => "501"
                        "paginaFinal" => "503"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24776056"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115001497/v1_201510290041/es/main.assets"
  "Apartado" => array:4 [
    "identificador" => "18743"
    "tipo" => "SECCION"
    "es" => array:2 [
      "titulo" => "Cartas al Director"
      "idiomaDefecto" => true
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
  ]
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115001497/v1_201510290041/es/main.pdf?idApp=WMIE&text.app=https://medintensiva.org/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210569115001497?idApp=WMIE"
]
Compartir
Información de la revista

Estadísticas

Siga este enlace para acceder al texto completo del artículo

Carta al Director
Curva de aprendizaje y pronóstico en pacientes con shock cardiogénico refractario tratados con soporte ventricular tipo ECMO
Learning curve and prognosis in patients with refractory cardiogenic shock receiving ECMO ventricular support
A. Ariza-Soléa,
Autor para correspondencia
aariza@bellvitgehospital.cat

Autor para correspondencia.
, J.C. Sánchez-Saladoa, V. Lorentea, J. González-Costellob, F. Sbragac, Á. Cequierd
a Unidad de Cuidados Intensivos Cardiológicos, Hospital Universitario de Bellvitge, L’Hospitalet de Llobregat, Barcelona, España
b Unidad de Insuficiencia Cardíaca Avanzada y Trasplante, Hospital Universitario de Bellvitge, L’Hospitalet de Llobregat, Barcelona, España
c Servicio de Cirugía Cardíaca, Hospital Universitario de Bellvitge, L’Hospitalet de Llobregat, Barcelona, España
d Área de Enfermedades del Corazón, Hospital Universitario de Bellvitge, L’Hospitalet de Llobregat, Barcelona, España
Leído
9099
Veces
se ha leído el artículo
3109
Total PDF
5990
Total HTML
Compartir estadísticas
 array:23 [
  "pii" => "S0210569115001497"
  "issn" => "02105691"
  "doi" => "10.1016/j.medin.2015.06.006"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2015-11-01"
  "aid" => "821"
  "copyright" => "Elsevier Espa&#241;a&#44; S&#46;L&#46;U&#46; y SEMICYUC"
  "copyrightAnyo" => "2015"
  "documento" => "simple-article"
  "crossmark" => 0
  "subdocumento" => "cor"
  "cita" => "Med Intensiva. 2015;39:523-5"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:2 [
    "total" => 2949
    "formatos" => array:3 [
      "EPUB" => 179
      "HTML" => 1898
      "PDF" => 872
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:18 [
    "pii" => "S0210569115000728"
    "issn" => "02105691"
    "doi" => "10.1016/j.medin.2015.03.002"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-11-01"
    "aid" => "780"
    "copyright" => "Elsevier Espa&#241;a&#44; S&#46;L&#46;U&#46; and SEMICYUC"
    "documento" => "article"
    "crossmark" => 1
    "subdocumento" => "sco"
    "cita" => "Med Intensiva. 2015;39:526"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 3588
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 183
        "HTML" => 2435
        "PDF" => 970
      ]
    ]
    "es" => array:11 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Im&#225;genes en Medicina Intensiva</span>"
      "titulo" => "Neumot&#243;rax persistente en paciente politraumatizado"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:1 [
          "paginaInicial" => "526"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Persistant pneumothorax in a polytraumatized patient"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "resumenGrafico" => array:2 [
        "original" => 0
        "multimedia" => array:7 [
          "identificador" => "fig0005"
          "etiqueta" => "Figura 1"
          "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
          "mostrarFloat" => true
          "mostrarDisplay" => false
          "figura" => array:1 [
            0 => array:4 [
              "imagen" => "gr1.jpeg"
              "Alto" => 833
              "Ancho" => 995
              "Tamanyo" => 82125
            ]
          ]
          "descripcion" => array:1 [
            "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Neumot&#243;rax total derecho&#46; La flecha A muestra un corte del drenaje pleural&#46; La flecha B indica la rotura bronquial derecha a 2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>cm de la carina traqueal &#40;l&#237;nea<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>C&#41;&#46;</p>"
          ]
        ]
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "M&#46; Sevilla Mart&#237;nez, V&#46; Chica S&#225;ez, S&#46; Silvente Fern&#225;ndez"
          "autores" => array:3 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "M&#46;"
              "apellidos" => "Sevilla Mart&#237;nez"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "V&#46;"
              "apellidos" => "Chica S&#225;ez"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "S&#46;"
              "apellidos" => "Silvente Fern&#225;ndez"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210569115000728?idApp=WMIE"
    "url" => "/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115000728/v1_201510290041/es/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:18 [
    "pii" => "S0210569115001485"
    "issn" => "02105691"
    "doi" => "10.1016/j.medin.2015.07.004"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-11-01"
    "aid" => "820"
    "copyright" => "Elsevier Espa&#241;a&#44; S&#46;L&#46;U&#46; y SEMICYUC"
    "documento" => "simple-article"
    "crossmark" => 0
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Med Intensiva. 2015;39:522-3"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 5588
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 166
        "HTML" => 4164
        "PDF" => 1258
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al director</span>"
      "titulo" => "Abrir las puertas de la UCI&#46; Una necesidad inexcusable"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "522"
          "paginaFinal" => "523"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Open de doors on the ICU&#46; An unavoidable necessity"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "D&#46; Escudero, L&#46; Mart&#237;n, L&#46; Vi&#241;a, L&#46; Forcelledo, B&#46; Garc&#237;a-Arias, L&#46; L&#243;pez-Amor"
          "autores" => array:6 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "D&#46;"
              "apellidos" => "Escudero"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "Mart&#237;n"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "Vi&#241;a"
            ]
            3 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "Forcelledo"
            ]
            4 => array:2 [
              "nombre" => "B&#46;"
              "apellidos" => "Garc&#237;a-Arias"
            ]
            5 => array:2 [
              "nombre" => "L&#46;"
              "apellidos" => "L&#243;pez-Amor"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210569115001485?idApp=WMIE"
    "url" => "/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115001485/v1_201510290041/es/main.assets"
  ]
  "es" => array:14 [
    "idiomaDefecto" => true
    "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Director</span>"
    "titulo" => "Curva de aprendizaje y pron&#243;stico en pacientes con <span class="elsevierStyleItalic">shock</span> cardiog&#233;nico refractario tratados con soporte ventricular tipo ECMO"
    "tieneTextoCompleto" => true
    "saludo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Sr&#46; Director&#58;</span>"
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "523"
        "paginaFinal" => "525"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "autoresLista" => "A&#46; Ariza-Sol&#233;, J&#46;C&#46; S&#225;nchez-Salado, V&#46; Lorente, J&#46; Gonz&#225;lez-Costello, F&#46; Sbraga, &#193;&#46; Cequier"
        "autores" => array:6 [
          0 => array:4 [
            "nombre" => "A&#46;"
            "apellidos" => "Ariza-Sol&#233;"
            "email" => array:1 [
              0 => "aariza&#64;bellvitgehospital&#46;cat"
            ]
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">&#42;</span>"
                "identificador" => "cor0005"
              ]
            ]
          ]
          1 => array:3 [
            "nombre" => "J&#46;C&#46;"
            "apellidos" => "S&#225;nchez-Salado"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          2 => array:3 [
            "nombre" => "V&#46;"
            "apellidos" => "Lorente"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          3 => array:3 [
            "nombre" => "J&#46;"
            "apellidos" => "Gonz&#225;lez-Costello"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
          4 => array:3 [
            "nombre" => "F&#46;"
            "apellidos" => "Sbraga"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>"
                "identificador" => "aff0015"
              ]
            ]
          ]
          5 => array:3 [
            "nombre" => "&#193;&#46;"
            "apellidos" => "Cequier"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">d</span>"
                "identificador" => "aff0020"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:4 [
          0 => array:3 [
            "entidad" => "Unidad de Cuidados Intensivos Cardiol&#243;gicos&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "a"
            "identificador" => "aff0005"
          ]
          1 => array:3 [
            "entidad" => "Unidad de Insuficiencia Card&#237;aca Avanzada y Trasplante&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "b"
            "identificador" => "aff0010"
          ]
          2 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Cirug&#237;a Card&#237;aca&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "c"
            "identificador" => "aff0015"
          ]
          3 => array:3 [
            "entidad" => "&#193;rea de Enfermedades del Coraz&#243;n&#44; Hospital Universitario de Bellvitge&#44; L&#8217;Hospitalet de Llobregat&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "d"
            "identificador" => "aff0020"
          ]
        ]
        "correspondencia" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "cor0005"
            "etiqueta" => "&#8270;"
            "correspondencia" => "Autor para correspondencia&#46;"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Learning curve and prognosis in patients with refractory cardiogenic shock receiving ECMO ventricular support"
      ]
    ]
    "resumenGrafico" => array:2 [
      "original" => 0
      "multimedia" => array:7 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1535
            "Ancho" => 1431
            "Tamanyo" => 82672
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Curvas de supervivencia en funci&#243;n del per&#237;odo de ingreso&#46;</p>"
        ]
      ]
    ]
    "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los dispositivos de soporte ventricular de corta duraci&#243;n est&#225;n indicados en los pacientes con <span class="elsevierStyleItalic">shock</span> cardiog&#233;nico refractario<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#46; Dada la complejidad de estos pacientes&#44; se recomienda focalizar su asistencia en centros especializados de alto volumen<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>&#46; La experiencia reportada en Espa&#241;a sigue siendo escasa<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0040"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>&#44; y existe poca informaci&#243;n sobre el efecto de la curva de aprendizaje en este escenario<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>&#44; sin existir datos en nuestro medio&#46; Nuestro grupo public&#243; previamente la experiencia inicial en pacientes sometidos a asistencia ventricular con membrana de oxigenaci&#243;n extracorp&#243;rea &#40;AV-ECMO&#41;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0050"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>&#46; El objetivo de este estudio es analizar el efecto de la curva de aprendizaje en la selecci&#243;n y evoluci&#243;n cl&#237;nica de pacientes sometidos a AV-ECMO&#46;</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se incluyeron los pacientes consecutivos sometidos a AV-ECMO en la unidad coronaria entre diciembre de 2009 y marzo de 2015&#46; Se dividi&#243; a los pacientes en<span class="elsevierStyleItalic">&#58; a&#41;</span> per&#237;odo inicial &#40;diciembre 2009-octubre 2012&#41;&#44; y <span class="elsevierStyleItalic">b&#41;</span> per&#237;odo posterior &#40;noviembre 2012-marzo 2015&#41;&#46; Se compararon caracter&#237;sticas basales&#44; indicaciones de AV-ECMO y evoluci&#243;n cl&#237;nica intrahospitalaria entre ambos grupos&#46; Se registraron prospectivamente caracter&#237;sticas basales&#44; indicaciones de AV-ECMO&#44; manejo intrahospitalario&#44; complicaciones y mortalidad intrahospitalaria&#46; Dado el peque&#241;o tama&#241;o muestral&#44; la comparaci&#243;n de variables cuantitativas entre ambos grupos se realiz&#243; mediante la prueba U de Mann-Whitney&#46; La comparaci&#243;n de variables categ&#243;ricas se realiz&#243; mediante la prueba Chi-cuadrado con correcci&#243;n de continuidad en caso indicado&#46; Las curvas de supervivencia se elaboraron mediante el m&#233;todo de Kaplan-Meier&#44; con an&#225;lisis de la significaci&#243;n estad&#237;stica mediante <span class="elsevierStyleItalic">log-rank test</span>&#46;</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En todos los casos del per&#237;odo inicial se utiliz&#243; el oxigenador Quadrox-D<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Maquet&#59; Wayne&#44; New Jersey&#44; EE&#46;UU&#46;&#41; y la bomba centr&#237;fuga Jostra Rotaflow<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Maquet&#41;&#44; excepto en un caso en que se utiliz&#243; la bomba centr&#237;fuga Centrimag<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Thoratec&#59; Pleasanton&#44; California&#44; EE&#46;UU&#46;&#41;&#46; En los 11 &#250;ltimos casos&#44; todos correspondientes al segundo per&#237;odo&#44; se utiliz&#243; el oxigenador Quadrox-IR<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> y la bomba CardioHelp<span class="elsevierStyleSup">&#174;</span> &#40;Maquet&#41;&#46;</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se incluyeron 29 pacientes&#44; 16 en el per&#237;odo inicial y 13 en el per&#237;odo posterior&#46; Las caracter&#237;sticas de los 2 grupos figuran en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla</a>&#46; No se apreciaron diferencias significativas en sexo&#44; edad ni en situaci&#243;n hemodin&#225;mica&#44; estando la mayor&#237;a de pacientes en ambos grupos en situaci&#243;n catastr&#243;fica &#40;INTERMACS 1 87&#44;5 vs&#46; 92&#44;3&#37;&#59; p<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#61;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ns&#41;&#46; En los pacientes del segundo per&#237;odo se apreci&#243; mayor protagonismo del s&#237;ndrome coronario agudo y menor prevalencia de miocardiopat&#237;a previa como causa del <span class="elsevierStyleItalic">shock</span>&#44; sin alcanzar significaci&#243;n estad&#237;stica dichas diferencias&#46; Se apreci&#243; asimismo una tendencia a mejor funci&#243;n renal basal y una fracci&#243;n de eyecci&#243;n del ventr&#237;culo izquierdo&#44; significativamente inferior en los pacientes del segundo per&#237;odo&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por otro lado&#44; se apreci&#243; un mayor n&#250;mero de pacientes con indicaci&#243;n de AV-ECMO como puente a trasplante en el primer per&#237;odo&#44; y como puente a recuperaci&#243;n en el segundo&#44; probablemente en relaci&#243;n con la etiolog&#237;a del <span class="elsevierStyleItalic">shock</span>&#46; Se apreci&#243; tambi&#233;n una duraci&#243;n significativamente mayor del soporte con AV-ECMO en el segundo per&#237;odo&#44; as&#237; como un porcentaje ligeramente superior de pacientes en los que se realiz&#243; cambio a dispositivo de soporte biventricular central en el segundo per&#237;odo&#44; aunque sin diferencias significativas&#46; Tampoco hubo diferencias significativas en la incidencia de complicaciones hemorr&#225;gicas o infecciosas entre ambos grupos&#46;</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">figura 1</a> muestra las curvas de supervivencia de ambos grupos&#44; a pesar de no existir diferencias relevantes en el perfil de gravedad de los mismos&#44; se aprecia una tendencia a menor mortalidad en los pacientes del segundo per&#237;odo&#44; sin diferencias significativas posiblemente debido al peque&#241;o tama&#241;o muestral&#46; Por otro lado&#44; dentro de los pacientes fallecidos el tiempo hasta <span class="elsevierStyleItalic">exitus</span> fue m&#225;s largo en los pacientes del segundo per&#237;odo&#46;</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La principal limitaci&#243;n del trabajo es que se trate de un registro de un solo centro con escaso n&#250;mero de pacientes&#44; Adem&#225;s al ser un registro observacional no permite descartar la presencia de un sesgo de selecci&#243;n o la influencia de potenciales confusores en la mortalidad hospitalaria&#46; A pesar de ello&#44; nuestros datos ilustran razonablemente los cambios en la selecci&#243;n y manejo fruto del entrenamiento en esta t&#233;cnica y permiten vislumbrar una tendencia a la reducci&#243;n de mortalidad hospitalaria&#44; que en nuestra opini&#243;n podr&#237;a deberse en parte al efecto de la curva de aprendizaje&#46;</p></span>"
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "multimedia" => array:2 [
      0 => array:7 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1535
            "Ancho" => 1431
            "Tamanyo" => 82672
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Curvas de supervivencia en funci&#243;n del per&#237;odo de ingreso&#46;</p>"
        ]
      ]
      1 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0005"
        "etiqueta" => "Tabla 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:2 [
          "leyenda" => "<p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Las variables cuantitativas se muestran como mediana &#40;p25-p75&#41;&#46; Las variables categ&#243;ricas se muestran como n &#40;&#37;&#41;&#46;</p><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">FEVI&#58; fracci&#243;n de eyecci&#243;n de ventr&#237;culo izquierdo&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="table-head  " align="" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head  " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Per&#237;odo inicial &#40;n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#61;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>16&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head  " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Per&#237;odo posterior &#40;n<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#61;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>13&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th><th class="td" title="table-head  " align="left" valign="top" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Valor de p&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Edad</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">56 &#40;50-65&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">54 &#40;47-57&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;442&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Sexo masculino</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;68&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">10 &#40;76&#44;9&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;474&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Causa del shock</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>S&#237;ndrome coronario agudo&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7 &#40;43&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7 &#40;53&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;098&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Miocarditis&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Miocardiopat&#237;a previa&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">6 &#40;37&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Otros&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">INTERMACS 1 al ingreso</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">14 &#40;87&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">12 &#40;92&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;669&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Creatinina al ingreso&#59; &#40;mmol&#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">202 &#40;149-240&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">126 &#40;87-207&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;056&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Creatinina m&#225;xima&#59; &#40;mmol &#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">222 &#40;168-318&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">207 &#40;124-353&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;637&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">PH al ingreso</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7&#44;30 &#40;7&#44;19-7&#44;40&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7&#44;19 &#40;7&#44;16-7&#44;30&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;124&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Pico lactato&#59; &#40;mmol&#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4&#44;3 &#40;2&#44;8-10&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5&#44;7 &#40;2&#44;9-18&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;565&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Bicarbonato al ingreso&#59; &#40;mmol&#47;l&#41;</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">20 &#40;18-22&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">18 &#40;12-21&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;158&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">FEVI</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">22 &#40;14-30&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">15 &#40;10-20&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;050&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Planteamiento inicial</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Puente a recuperaci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">10 &#40;76&#44;9&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Puente a trasplante&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">8 &#40;50&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">1 &#40;7&#44;7&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;006&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Puente a decisi&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;31&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">D&#237;as ECMO</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;2-8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">8 &#40;5-11&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;039&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Cambio a asistencia biventricular central</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;30&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;374&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Contrapulsaci&#243;n intraa&#243;rtica</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">12 &#40;75&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;84&#44;6&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;435&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Cat&#233;ter de Swan-Ganz</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;68&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">8 &#40;61&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;685&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Depuraci&#243;n extrarrenal</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;31&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">7 &#40;53&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;396&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Hemorragias</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;56&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;69&#44;2&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;372&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Infecciones</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;56&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">11 &#40;84&#44;6&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;216&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Congesti&#243;n pulmonar en ECMO</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;31&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">2 &#40;15&#44;4&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;292&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleVsp" style="height:0.5px"></span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " colspan="4" align="char" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Evoluci&#243;n del soporte ventricular</span></td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Destete&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">3 &#40;18&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;30&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;609&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Trasplante&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;25&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">4 &#40;30&#44;8&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>Muerte en terapia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9 &#40;56&#44;3&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">5 &#40;38&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="" valign="top">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">Mortalidad hospitalaria</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">10 &#40;62&#44;5&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">6 &#40;46&#44;2&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;186&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="table-entry  " align="left" valign="top"><span class="elsevierStyleItalic">D&#237;as hasta</span> exitus <span class="elsevierStyleItalic">hospitalario</span>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">9&#44;2 &#40;4-12&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">27&#44;1 &#40;11-48&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="table-entry  " align="char" valign="top">0&#44;071&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab938175.png"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Carcater&#237;sticas cl&#237;nicas&#44; manejo y evoluci&#243;n intrahospitalaria en funci&#243;n del per&#237;odo de ingreso</p>"
        ]
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "bibs0005"
          "bibliografiaReferencia" => array:5 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib0030"
              "etiqueta" => "1"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "ESC Committee for Practice Guidelines ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2012&#58; The Task Force for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure 2012 of the European Society of Cardiology&#46; Developed in collaboration with the Heart Failure Association &#40;HFA&#41; of the ESC"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;J&#46; McMurray"
                            1 => "S&#46; Adamopoulos"
                            2 => "S&#46;D&#46; Anker"
                            3 => "A&#46; Auricchio"
                            4 => "M&#46; B&#246;hm"
                            5 => "K&#46; Dickstein"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1093/eurheartj/ehs104"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Eur Heart J"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "33"
                        "paginaInicial" => "1787"
                        "paginaFinal" => "1847"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22611136"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib0035"
              "etiqueta" => "2"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Venous-arterial extracorporeal membrane oxygenation for refractory cardiac arrest&#58; A clinical challenge"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "C&#46; Lazzeri"
                            1 => "P&#46; Bernardo"
                            2 => "A&#46; Sori"
                            3 => "L&#46; Innocenti"
                            4 => "P&#46; Stefano"
                            5 => "A&#46; Peris"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1177/2048872613484687"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Eur Heart J Acute Cardiovasc Care"
                        "fecha" => "2013"
                        "volumen" => "2"
                        "paginaInicial" => "118"
                        "paginaFinal" => "126"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24222820"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib0040"
              "etiqueta" => "3"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Impact of short-term mechanical circulatory support with extracorporeal devices on postoperative outcomes after emergency heart transplantation&#58; Data from a multi-institutional Spanish cohort"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "E&#46; Barge-Caballero"
                            1 => "L&#46; Almenar-Bonet"
                            2 => "A&#46; Villa-Arranz"
                            3 => "F&#46; P&#233;rez-Villa"
                            4 => "J&#46; Segovia-Cubero"
                            5 => "J&#46; Delgado-Jim&#233;nez"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.ijcard.2014.06.036"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Cardiol"
                        "fecha" => "2014"
                        "volumen" => "176"
                        "paginaInicial" => "86"
                        "paginaFinal" => "93"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25034802"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib0045"
              "etiqueta" => "4"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Evaluating the introduction of extracorporeal life support technology to a tertiary-care pediatric institution&#58; Smoothing the learning curve through interprofessional simulation training"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "C&#46; S&#225;nchez-Glanville"
                            1 => "M&#46;E&#46; Brindle"
                            2 => "T&#46; Spence"
                            3 => "J&#46; Blackwood"
                            4 => "T&#46; Drews"
                            5 => "S&#46; Menzies"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.jpedsurg.2015.02.037"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "J Pediatr Surg"
                        "fecha" => "2015"
                        "volumen" => "50"
                        "paginaInicial" => "798"
                        "paginaFinal" => "804"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25783368"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib0050"
              "etiqueta" => "5"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Asistencia ventricular con membrana de oxigenaci&#243;¿n extracorp&#243;rea&#58; una nueva alternativa al rescate del shock cardiog&#233;nico refractario"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "A&#46; Ariza-Sol&#233;"
                            1 => "J&#46;C&#46; S&#225;nchez-Salado"
                            2 => "V&#46; Lorente-Tordera"
                            3 => "J&#46; Gonz&#225;lez-Costello"
                            4 => "A&#46; Miralles-Cassina"
                            5 => "&#193;&#46; Cequier-Fillat"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.rec.2012.12.014"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Rev Esp Cardiol"
                        "fecha" => "2013"
                        "volumen" => "66"
                        "paginaInicial" => "501"
                        "paginaFinal" => "503"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24776056"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115001497/v1_201510290041/es/main.assets"
  "Apartado" => array:4 [
    "identificador" => "18743"
    "tipo" => "SECCION"
    "es" => array:2 [
      "titulo" => "Cartas al Director"
      "idiomaDefecto" => true
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
  ]
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02105691/0000003900000008/v1_201510290041/S0210569115001497/v1_201510290041/es/main.pdf?idApp=WMIE&text.app=https://medintensiva.org/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0210569115001497?idApp=WMIE"
]
Información del artículo
ISSN: 02105691
Idioma original: Español
Datos actualizados diariamente
año/Mes Html Pdf Total
2024 Octubre 50 34 84
2024 Septiembre 79 35 114
2024 Agosto 70 45 115
2024 Julio 70 37 107
2024 Junio 89 46 135
2024 Mayo 84 46 130
2024 Abril 83 59 142
2024 Marzo 104 31 135
2024 Febrero 63 39 102
2024 Enero 51 29 80
2023 Diciembre 43 35 78
2023 Noviembre 78 46 124
2023 Octubre 73 46 119
2023 Septiembre 63 43 106
2023 Agosto 48 33 81
2023 Julio 53 37 90
2023 Junio 56 19 75
2023 Mayo 78 30 108
2023 Abril 65 22 87
2023 Marzo 92 38 130
2023 Febrero 84 36 120
2023 Enero 49 28 77
2022 Diciembre 72 41 113
2022 Noviembre 66 44 110
2022 Octubre 79 43 122
2022 Septiembre 83 54 137
2022 Agosto 66 46 112
2022 Julio 61 48 109
2022 Junio 65 41 106
2022 Mayo 65 46 111
2022 Abril 90 49 139
2022 Marzo 89 70 159
2022 Febrero 74 48 122
2022 Enero 87 50 137
2021 Diciembre 78 53 131
2021 Noviembre 107 49 156
2021 Octubre 121 71 192
2021 Septiembre 81 36 117
2021 Agosto 74 47 121
2021 Julio 46 32 78
2021 Junio 67 43 110
2021 Mayo 84 61 145
2021 Abril 144 80 224
2021 Marzo 120 37 157
2021 Febrero 82 28 110
2021 Enero 75 21 96
2020 Diciembre 85 27 112
2020 Noviembre 58 17 75
2020 Octubre 57 36 93
2020 Septiembre 69 49 118
2020 Agosto 34 21 55
2020 Julio 36 28 64
2020 Junio 67 31 98
2020 Mayo 67 24 91
2020 Abril 51 17 68
2020 Marzo 35 24 59
2020 Febrero 149 35 184
2020 Enero 52 29 81
2019 Diciembre 68 24 92
2019 Noviembre 75 38 113
2019 Octubre 76 21 97
2019 Septiembre 53 29 82
2019 Agosto 53 31 84
2019 Julio 59 26 85
2019 Junio 53 22 75
2019 Mayo 86 33 119
2019 Abril 37 29 66
2019 Marzo 53 34 87
2019 Febrero 36 41 77
2019 Enero 45 30 75
2018 Diciembre 70 44 114
2018 Noviembre 81 36 117
2018 Octubre 37 30 67
2018 Septiembre 28 10 38
2018 Agosto 31 12 43
2018 Julio 19 11 30
2018 Junio 35 8 43
2018 Mayo 20 5 25
2018 Abril 28 8 36
2018 Marzo 28 6 34
2018 Febrero 18 8 26
2018 Enero 46 24 70
2017 Diciembre 12 4 16
2017 Noviembre 27 7 34
2017 Octubre 22 8 30
2017 Septiembre 23 9 32
2017 Agosto 25 16 41
2017 Julio 28 10 38
2017 Junio 33 11 44
2017 Mayo 35 14 49
2017 Abril 33 16 49
2017 Marzo 30 3 33
2017 Febrero 30 9 39
2017 Enero 23 8 31
2016 Diciembre 36 16 52
2016 Noviembre 38 25 63
2016 Octubre 53 28 81
2016 Septiembre 48 22 70
2016 Agosto 59 20 79
2016 Julio 36 33 69
2016 Mayo 1 0 1
2016 Marzo 1 0 1
2016 Febrero 1 0 1
Mostrar todo

Siga este enlace para acceder al texto completo del artículo

Idiomas
Medicina Intensiva